سخنرانی 26 ـ احکام مریض و موتی، بیان اعمال و احکام قبل از وفات، حین فوت و بعد از دفن آن برگرفته از کتاب فوائد الکبری

مطالب مهم این سخنرانی:

مسائل متعلق به عیادت مریض و کفن و دفن میت

هر کس در کمک برادر مسلمان خود باشد خداوند نیز در کمک اوست، برای همین در عیادت مریض، غسل میت، دوختن کفن، شرکت در نماز جنازه، دفن میت، تعزیه و تسلیت به صاحب عزا، کوتاهی نباید کرد ـ احادیثی که در بیان فضائل این اعمال آمده است

عیادت بیمار سنت میباشد ـ آداب عیادت بیمار و نحوه دعا برای بیمار و بیان بیماریهایی که نیاز به عیادت آن نیست

کارهایی که بیمار باید انجام دهد: در بستر بیماری بماند، نباید داد و فریاد و شکایت کند ، توبه کند ، بدهی هایش را بپردازد ، با خصم هایش آشتی کند ، حلالیت بطلبد ، وصیت بکند

وصیت واجب است و بیان مفادی که در وصیتنامه باید ذکر شود ـ گناه و عاقبت وصیت نکردن

کارهایی که میبایست برای فرد رو به موت انجام گیرد: رو به قبله خواباندن ، آوردن افراد صالح نزد وی ، تلاوت سوره یس ، تلقین کردن شهادتین

کارهایی که بعد از فوت باید انجام گیرد ـ کیفیت شستن و غسل دادن میت ـ  بیان کسانی که میتوانند میت را غسل دهند ـ نحوه کفن و دفن نوزادان و جنین های سقط شده

احکام و روش دوختن کَفَنِ میت و فرق آن بین زن و مرد

روش خواندن نماز جنازه، احکام و شروط نماز جنازه

مسئله دور اسقاط برای زن و مرد و نحوه محاسبه آن ـ تقویم ترکی و حساب موچه

مسائل دفن میت و کیفیت آن برای زنان و مردان و اعمال مخصوص هنگام دفن

کارهایی که بعد از دفن میت باید انجام داد: صدقه دادن، خواندن نماز هول، ختم تهلیل (هفتاد هزار لااله الا الله) و بخش کردن ثواب آن برای میت

حکایتی از محی الدین بن عربی و فضیلت ختم تهلیل

کار های حرام و مکروهی که بعد از دفن میت انجام میدهند از زمان جاهلیت مانده است که میبایست آنها را ترک کرد

کیفیت مراسم عزاداری و حد جواز آن در شریعت و بدعت هایی که در این امر در بین ترکمنها رواج دارد

کار هایی که ورثه پس از کَفْن و دفن باید انجام دهند: تسویه کردن بدهی های میت ، اجرای وصیت میت از یک سوم مال ترکه ، تقسیم اموال ترکه بین وراث طبق دستورات شرع

تن دادن به دستورات شرع در تقسیم میراث و عادلانه تقسیم کردن آن بین وراث


:Bu wagzyň möhüm mazmunlary

Keselli adamyň halyny soramaga barmaklyga, ölüni kepenlemeklige we jaýlamaklyga degişli meseleler.

Her kim musulman doganyna kömek bermäge çalyşsa, Allatagala-da oňa kömek berer. Onuň üçin kesellini soramakda, ölüni ýuwmakda, kepen tikmekde, jynaza namazyna gatnaşmakda, ölüni jaýlamakda, matam tutýanlara gynanç bildirip, teselli bermekde kem galmaly däldir. Bu amallary etmekligiň sogaplaryny beýan edýän hadyslar.

Keselli adamyň halyny soramaga barmaklyk sünnetdir. Kesellini soramaga barmaklygyň edepleri we keselli adama doga-dileg etmekligiň usullary. Halyny soramaga barmaklygyň gerek däl bolan kesellileriň beýan.

Keselli adamyň etmeli işleri: keselli düşeginde ýatmaly, dadu-perýat we şikaýat etmeli däl, toba etmeli, bergilerini bermeli, duşmanlary bilen ýaraşmaly, halalaşmaklyk (razyçylyk) islemeli, wesýet etmeli.

Wesýet etmeklik wajypdyr. Wesýetnamada aýdylmaly zatlaryň beýany. Wesýet etmezligiň günäkärçiligi we onuň akybeti (ahyretdäki zyýany).

Öljek bolup ýatan adam üçin edilmeli işler: ýüzüni Kybla bakdyryp ýatyrmaly, bir salyh (takwa) dindar adamy onuň ýanynda oturtmak, “Ýa sin” süresini okamak, “Kelemeýi towhidi we Kelemeýi şahadaty” gaýtalap okamak (Kelemesini öwürmek).

Adam ölenden soň edilmeli işler: Ölini gowy ýuwmak we gusul etmek. Ölini kim ýuwup bilýär? Täze dogan çagany we sakat (abort) edilen düwünçegi kepenlemegiň we jaýlamagyň usullary.

Ölä kepen tikmekligiň hökümleri we usullary. Erkek we aýal adam üçin tikilýän kepeniň arasyndaky tapawudy.

Jynaza namazyny okalyşynyň usuly. Jynaza namazynyň hökümleri we şertleri.

Aýallara we erkeklere döwri-eskat çykmaklygyň meseleleri we ony hasaplamagyň usullary. Türkmen kalendary we müçe ýyl hasaby.

Ölini jaýlamagyň meseleleri. Erkekleri we aýallary jaýlamagyň görnüşleri. Jaýlanylýan wagty etmeli has bolan işler.

Öli jaýlanandan soň edilmeli işler: sadaka bermeli, “Howul” namazyny okamaly, hatmy-tählil (70 müň gezek Lä Ilähä illä Allah) aýtmaly we onuň sogabyny niýetlenen merhumyň ruhuna bagyşlamaly.

Jahyliýet döwründen (yslamdan oňki döwürden) galyp, öli jaýlanandan soňra edilýän haram we mekruh bolan işleri terk etmek gerek.  

Matam tutmaklygyň usuly we şerigatyň rugsat beren çagi (möhleti). Bu mesele bilen baglanyşykly türkmenleriň arasynda rowaç bolan, emma yslan dininde ýok bolan (soň tapylan) zatlar hakynda.

Ölä kepenlenip, jaýlanandan soň onuň yzynda galan mirasdüşerleriniň etmeli işleri: Merhumyň bergilerini bermeli, merhumyň eden wesýetlerini tereke edilen zatlaryň üçden biriniň mukdaryça berjaý etmeli, tereke edilen zatlary mirasdüşerleriň arasynda şerigatyň düzgünlerini laýyk edip paýlamaly.

Miras paýlaşylanda şerigatyň buýruklaryna boýun egmeli we mirasdüşerleriň arasynda adalatlylyk bilen paýlamaly.


دانلود سخنرانی شماره 26


تاریخ ضبط: 6 شهریور 1369

مکان ضبط: استودیوی حوزه علمیه عرفانی عرفان آباد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *